Δέκα χιλιόμετρα βορειανατολικά των Καλαβρύτων, σε άγριο, απόκρημνο σκηνικό, σε απότομο, κάθετο βράχο ύψους 120 μέτρων, το Μέγα Σπήλαιο είναι ξακουστό, ιστορικό μοναστήρι και σπουδαίο προσκύνημα της Ορθοδοξίας.
Στη δυτική πλευρά του όρους Χελμός και στην πρόσοψη μεγάλης σπηλιάς, αιωρούμενη πάνω από το υπέροχο φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, σε υψόμετρο 950 μέτρων, η ιερά μονή ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, το 362, όταν δύο αδέρφια μοναχοί ανακάλυψαν εκεί την εικόνα της Παναγίας.
Υπήρξε κατά τη διάρκεια των αιώνων πυλώνας στήριξης της Ορθοδοξίας και του ελληνισμού και υπέστη σειρά καταστροφών στην ιστορική της διαδρομή. Τελευταία, όταν πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς, για να ακολουθήσει η πλήρης ανοικοδόμησή της αμέσως μετά.
Το συγκρότημα της μονής είναι οκταώροφο, με το καθολικό, λαξευμένο στον βράχο, να βρίσκεται στον τρίτο όροφο, και αρχιτεκτονικά να ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με δύο νάρθηκες, κοσμημένο εσωτερικά από ξυλόγλυπτο τέμπλο, μαρμαροθετήματα και τοιχογραφίες του 17ου και του 19ου αιώνα.
Εξέχουσα θέση στη μονή κατέχει η –θεωρούμενη έργο του ευαγγελιστή Λουκά- εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας, ανάγλυφη, πάχους 3 πόντων και πλασμένη από κερί.
Το μοναστήρι, που είναι ανδρικό και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, στις 14 Σεπτεμβρίου και στις 18 Οκτωβρίου, φιλοξενεί σπάνια ιερά και εθνικά κειμήλια, μεταξύ των οποίων σπάνιο λάβαρο με τις μορφές τριών βυζαντινών αυτοκρατόρων, πολύτιμο σταυρό με Τίμιο Ξύλο, σπάνια βιβλία και χειρόγραφα, Ευαγγέλια σε περγαμηνές καθώς και λείψανα αγίων.
